-
1 прекрасный
1. прил.очень красивыйбик матур, гүзәл, бик һылыу2. прил.очень хорошийбик яҡшы, бик һәйбәт, бик шәп3. в знач. сущ.; с прекрасноегүзәллек, матурлыҡв один прекрасный день — бер ваҡыт, көндәрҙән бер көн
-
2 блестящий
1. прич. от блестеть 22. прил.яркий, сверкающийялтырап (йылтырап, мызлап) торған, ем-ем итеп (емелдәп) торған3. прил.великолепный, роскошныйҡупшы, күркәм, гүзәл, бик матур4. прил.; перен.замечательный, превосходныйбик яҡшы (шәп, һәйбәт), иҫ киткес, һоҡландырғыс, бына тигән -
3 великолепный
1. прил.роскошныйкүркәм, гүзәл, бик матур, зиннәтле2. прил. разг.отличныйбик шәп, бына тигән, бик яҡшы, бик һәйбәт -
4 райский
1. прил.ожмах...ы, йәннәт...ы, ожмахтағы, йәннәттәге2. прил. перен.бик матур, һоҡландырғыс, бик яғымлы3. прил. перен.бәхетле, иркен, мул -
5 роскошный
1. прил.бай, зиннәтле, затлы, аҫыл2. прил.расточительныймул, бай3. прил.очень красивыйиҫ киткес, гүзәл, бик матур4. прил.изобильный, пышно растущийҡабарып (күпереп) торған (үҫкән) -
6 красоваться
1. несов.матур булыу, күренеп тороу2. несов. разг.күренеү3. несов.любоваться собойүҙен күрһәтеүмаҡтаныу йәһәтенән -
7 прелесть
1. жочарование, привлекательностькүркәмлек, гүзәллек, йәм2. жо том, кто-что вызывает восхищениебик матур, иҫ киткес шәп, гүзәл3. ж мн. прелестиприятные впечатлениякүркәмлек, нәфислек, матурлыҡ -
8 богатый
1. прил.бай2. в знач. сущ. м богатыйбай3. прил.роскошныйҡупшы, күркәм, матур, гүзәл4. прил.великолепныйбик шәп (матур), бай5. прил.обильныймул, байчем богаты, тем и рады — таҡта сәйем, яҡты сырайым
бары менән байрам; богатый говорит про своё богатство, бедный – про своё горе — бай – малын, ярлы зарын һөйләр
-
9 прекрасно
1. нареч.бик (бигерәк) матур, бик яҡшы, бик шәп, бына тигән2. в знач. сказ.шәп, бик яҡшыпрекрасно, я согласна — бик шәп, мин ризамын
-
10 шаг
1. маҙым, атлам2. мзвуки шаговаяҡ тауыш(тар)ы3. мтемп движения при ходьбе, походкааҙым, йөрөш, атлауускорить шаг — аҙымды тиҙләтеү, тиҙерәк атлау
замедлить шаг — атлауҙы аҡрынайтыу, аҡрыныраҡ атлау
идти мелкими шагами — ваҡ аҙымдар менән атлау, ваҡ-ваҡ атлау
4. м перен.аҙым, хәрәкәт, сара5. м тех.аҙым, ара, ҙурлыҡчерепашьим шагом идти (двигаться) вперёд — бик яй үҫеү, бик бәләкәй уңыштарға ирешеү
в нескольких (двух, трёх) шагах — бик яҡын, эргәлә
на каждом шагу; что ни шаг — өҙлөкһөҙ, бер туҡтауһыҙ, аҙым һайын
один шаг (на шаг) от чего, до чего — бик яҡын
шаг за шагом: — 1) яй ғына, саҡ-саҡ
2) тайпылышһыҙ, эҙмә-эҙлекле рәүештә; шагом марш! — атларға!
отбивать (печатать, чеканить и т.п.) шаг — шаҡылдата баҫыу, матур итеп атлау
идти (шагать) шаг в шаг с кем — бер аяҡтан атлау, бер тактта атлау
сбиться с шага — тигеҙ атламау, такттан тайпылыу
ни на шаг; ни шагу — бер ҡайҙа ла, бер аҙым да
ни шагу назад (дальше, вперёд и т.п.) — урындан ҡуҙғалмаҫҡа
-
11 дивный
1. прил.һоҡланғыс, матур, бик шәп2. прил. разг., уст.удивительныйғәжәп, ғәжәйеп, иҫ киткес, һоҡландырғыс, ғәжәп матур -
12 расчудесный
-
13 хорошо
Iнареч.яҡшы, һәйбәт, матур, шәпIIкому в знач. сказ., безл.яҡшы, рәхәт, яйлыв знач. сказ., безл. с союзами `что`, `если`, `когда`ярай, яҡшыхорошо, если она придёт — ул килһә, яҡшы булыр ине
IVв знач. сказ., безл.хуп, яҡшыVв знач. утверд. частицыярар, ярайхорошо, я скоро приду — ярай, мин тиҙҙән килермен
VIв знач. вводн. сл.; разг.допустимяҡшы, ярар, шулайхорошо, пусть будет по-твоему — ярар, һинеңсә булһын әйҙә
в знач. частицы.; разг.при угрозеярар, ҡара уныв знач. сущ. с; нескл. хорошояҡшы -
14 чудный
1. прил.волшебныймөғжизәле, һоҡландырғыс, тылсымлы, сихри2. прил.прекрасныйиҫ киткес матур, ғәжәп, бына тигән, бик яҡшы (матур, һәйбәт) -
15 писаный
1. прил.яҙма, яҙылған2. прил.расписнойбиҙәрләнгән, биҙәрлеписаный красавец — һыу һөлөгө кеүек егет, ҡойоп (яһап) ҡуйған кеүек ир-егет
как (словно) по писаному — бик шыма, бик оҫта
-
16 место
1. спространствоурын, ер2. сопределённое пространство, предназначенное для кого-чего-л.урын3. сопределённое положение, занимаемое кем-л.урын4. сслужебное положениевазифа, урын5. собычно мн. местаместностьурын, ер, яҡ6. спредмет, вещь багажакиҫәк, төргәк, әйбер7. с мн. местапериферияурындарместа общего пользования — йәмәғәт файҙаланыу урындары (кухня, бәҙрәф һ.б.)
на месте — урынында, шул уҡ урында, шул уҡ ваҡытта
к месту; у места — урынлы, тейешле
не к месту; не у места — урынһыҙ, тейешһеҙ
не место: — 1) булырға ярамай
2) урыны түгел, ярамай; нет места; не должно быть места кому-чему — урын юҡ, урын булмаҫҡа тейеш
ни с места! — ҡуҙғалма!, тик тор!
с места (брать, взять) — шунда уҡ, бик тиҙ, һуҙмай, туҡталып тормай
на месте уложить (положить, убить) — шунда уҡ атып үлтереү
места себе не находить — үҙеңә урын тапмау, үҙеңде ҡайҙа ҡуйырға ла белмәү
на месте преступления (поймать, застать, накрыть и т.п.) — енәйәт өҫтөндә
с места в карьер — әҙерлекһеҙ, шунда уҡ, уйлап-нитеп тормаҫтан
-
17 стать
I1. сов.баҫыу, тороуни стать, ни сесть — баҫып та, ултырып та булмай
2. сов.туҡтау, туҡтап тороу (ҡалыу), туҡталыу3. сов.расположиться, поместитьсяурынлашыу, туҡтау, туҡталыу4. сов.подняться для борьбыкүтәрелеү5. сов.кому-чему, во что; разг.төшөү, тороу6. сов. перен., разг.килеп сығыу, ҡалҡыуво что бы то ни стало — ни генә булмаһын, нисек кенә булмаһын
стать между кем — кемдеңдер араларына инеү, араларын боҙоу
стать на колени — теҙ сүгеү, буйһоноу
стать на ноги: — 1) һауығыу, аяҡҡа баҫыу
2) үҙаллылыҡ алыу, аяҡҡа баҫыу; стать у власти — хакимлыҡты алыу
II1. сов. с неопр.входит в состав сложного сказуемого в знач. `начать`башлау2. сов. с неопр.употребляется для образования будущего времени глаголов несовершенного вида-асаҡ/-ясаҡ3. сов.употребляется в знач. связкибулыу, китеү, төшөү, булып китеү4. сов. с кем-чем и без доп.произойти, случитьсябулыу5. сов. безл. с отрицанием – перестать быть в наличиибөтөү, юҡ булыу, юҡҡа сығыу6. сов.умеретьүлеү, вафат булыустало быть — тимәк, шулай булғас
станет с кого — -нан/-нән булыр (көт тә тор)
1. жосанкаһын, буй-һын, кәүҙә2. жобычно мн. статиу животных, преимущественно у лошадейһын, тороҡ, кәүҙә3. ж перен., уст.характерхолоҡпод стать: — 1) чему (подобен) оҡшаш булыу, һымаҡ (кеүек) булыу
2) кому-чему (в соответствии с кем-чем) -ға/-гә тура килеү (килеп тороу); с какой стати? — ни өсөн әле?, нишләп әле?, нилектән әле?
-
18 у
Iмежд.обычно употребляется удлинённо для обозначения гудения, вояу-у, у-у-ув лесу раздался вой волка: у-у-у — урманда `у-у-у` тигән бүре олоуы ишетелде
II1. межд.выражает укоризну, угрозу, негодованиеух, уйу, безобразник — ух, тәртипһеҙ
2. межд.выражает испуг, страхуй, абауу, как страшно — уй, ҡайһылай ҡурҡыныс
3. межд.выражает одобрение, восторг, восхищениеаһ, уйу, это замечательно — аһ, был бик шәп
1. предлог с род. п.возле, околоэргәһендә, янында, төбөндә, буйында2. предлог с род. п.при обозначении обладателя, владельца чего-л. или носителя каких-л. свойств, качеств-дың/-деңу певца сильный, красивый голос — йырсының тауышы көслө, матур
3. предлог с род. п.при обозначении лиц, в присутствии, ведении которых что-л. происходит-да/-дә4. предлог с род. п.при указании на источник получения, приобретения чего-л.-дан/-дән -
19 чудо
1. с мн. чудесамөғжизә, кәрәмәт2. с мн. чудесағәҙәттән тыш хәл, иҫ китерлек нәмәрассказывать чудеса о ком-л. — кемдер тураһында иҫ китерлек нәмәләр һөйләү
3. смөғжизә4. с в знач. нареч. или мест.мөғжизә менән5. с в знач. сказ.ғәжәп, ғәжәп матур, иҫ киткес (шәп), ғәҙәттән тышкак пляшет, чудо! — нисек бейей, иҫ киткес!
как было весело – чудо! — ғәжәп күңелле булды
6. с мн. чудасказочное существоэйә, ғәжәп йән эйәһечудо как... — бик (яҡшы сифаттар тураһында)
См. также в других словарях:
яфракашар — Бик матур ачык төстәге тышча белән капланган, яфрак ашаучылар төркеменнән булган коңгызлар исеме; рус. Радужница, Листоед … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сыздыру — (СЫЗДЫРТУ) – 1. Сызарга мөмкинлек бирү 2. Чыбыркы, чыбык һ. б. белән сугу 3. күч. Төрле уен коралларын бик оста һәм дәртләнеп уйнау. Бик матур һәм оста җырлау. Бик матур сайрау 4. күч. Китү, юнәлү (гадәттә качып) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өздерү — 1. (Өзү) 2. күч. Музыка коралында бик матур, тәэсирле, оста итеп уйнау 3. күч. Нәр. б. бик авыр тәэсир итү, рухи газаплау (җан, бәгырь, күңел һ. б. ш. сүзләр белән килә) нигә озак көттерә, бәгырьне өздерә? 4. рәв. ӨЗДЕРЕП – 1) Тәмам өзеп, кисеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
палата — 1. тар. Бик матур итеп бизәлгән сарай залы; бүлмәләре бик бай җиһазланган йорт 2. Дәвалау йортларында (больницада, лазаретта һ. б.) аерым бүлмә 3. күч. Хөкүмәт органы (парламентның аерым бүлеге, киңәшү комиссиясе һ. б.) 4. Дәүләт күләмендә яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сайрау — 1. Күңелгә ятышлы музыкаль тавышлар чыгарып кычкыру яки сызгыру (кошлар тур.) 2. күч. Нечкә (югары) тавыш белән бик матур җырлау. Күңелле, ягымлы итеп сөйләү. Бик оста сөйләү. ирон. Артык озак, күп сөйләү, такылдау. Уйнаучы кулындагы уен коралы,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аюколак — Нәүрүз чәчәклеләр семь. сары чәчәкле бик матур үсемлек; рус. Медвежье ухо … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
багалма — 1. Алланып пешә торган алма сорты 2. күч. Бик матур яки якын, сөекле кеше кил, былбылым, кил, багалмам, кил, кил … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәннәт — Оҗмах. күч. Рәхәт тормыш. Бик матур урын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кәнәри — сөйл. Сары йонлы, бик матур сайрар кош (бүлмә кошы буларак таралган) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кенәри — сөйл. Сары йонлы, бик матур сайрар кош (бүлмә кошы буларак таралган) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сахра — 1. Чүл җире, ком даласы 2. Бик матур күренешле җәйге табигать; чәчәкле, саф һавалы болын һ. б. ш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге